Als je dit leest, staar je in een lichtbron die verbonden is met de rest van de wereld door optische vezels ter dikte van een mensenhaar. Toen je zonet deze pagina open klikte, zoefde de informatie die je nu leest door deze vezels aan een snelheid van 200 000 meter per seconde. De elektriciteit die dit proces mogelijk maakt, kan worden opgewekt door het oogsten van energie uit van de zon, die sinds 4,5 miljard jaar geleden 4×10^26 watt produceert (ongeveer 10 miljoen miljoen miljoen miljoen miljoen klassieke gloeilampen). Datzelfde zonlicht zorgt er verder ook voor dat we mooi bruin bakken op een zonnige zomerdag als deze en dat de snijboontjes en aardappeltjes van deze middag konden groeien.
Hier niet bij stil staan leek ons lichtjes zon-de (een woordspeling waar we lang naar hebben uit-gekeken) en daarom zetten we vandaag de optica en het licht in de spotlights met zeven zicht- en lichtweetjes in alweer een stralende FunFactFriday!
#1 Zwevertjes
Herken jij de zwevende figuurtjes in het plaatje hiernaast? Ze heten ‘floaters’ of ‘zwevertjes’ en ongeveer 70% van de bevolking ziet ze. Ze worden veroorzaakt door eiwitten die in de glasachtige vloeistof van het oog zweven en een schaduw werpen op het netvlies, en zijn vooral zichtbaar als je naar een fel tegenlicht kijkt. Meestal verdwijnen ze vanzelf en zijn ze onschadelijk, maar soms is er behandeling nodig.
#2 Opticaaaaarrr
Heb je je ooit afgevraagd waarom piraten altijd ooglapjes dragen? Op het dek van een schip is er veel licht, wat ervoor zorgt dat je ogen lang moeten aanpassen als je in de donkere boegruimte duikt. Door een ooglapje te dragen blijft een oog steeds aangepast aan het donker. Door het ooglapje uit te doen wanneer je in de donkere boeg van het schip gaat, zie je ogenblikkelijk alles.
#3 Honderd jaar licht
Het ‘Centennial Light’ is een gloeilamp die sinds 1901 bijna onafgebroken brandt. De lamp was een donatie en is opgenomen in het Guiness Book of Records als oudste nog-brandende lamp. Ze hangt in een brandweerstation in Californië en de enige momenten waarop ze niet brandde, was tijdens stroomonderbrekingen. Inmiddels gaf ze ongeveer een miljoen uur licht en blijft er van haar oorspronkelijke 60 watt nog maar vier watt over. Je kan de lamp gewoon gaan bezoeken door even binnen te springen in het brandweerstation zonder afspraak, maar als Californië wat te ver is, kan je hem ook bekijken op een webcam via deze link.
#4: Achoom!
Moet jij ook niezen als je naar een lichtbron kijkt of klinkt dat absurd? Uit onderzoek blijkt dat 20% van de bevolking last heeft van het ACHOO-syndroom (voluit het “Autosomal Dominant Compelling Helioopthalmic Outburst syndrome”), ook wel de ‘Photic Sneeze Reflex’ genoemd. Deze erfelijke aandoening zorgt ervoor dat mensen moeten niezen wanneer ze blootgesteld worden aan fel licht en was al gekend in de tijd van Aristoteles. De wetenschap neemt aan dat de hersenbanen verantwoordelijk voor niezen bij neusprikkelingen signalen kunnen opvangen van nabijgelegen gezichtszenuwen en er zijn zelfs artikels die het potentieel gevaar voor gevechtspiloten beschrijven. Gezondheid!
#5 Pilotenogen en plexiglas
Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontdekte de Sir Harold Ridley dat plexiglazen splinters afkomstig van de cockpit geen afweerreactie veroorzaakten in de ogen van piloten. Hierdoor kwam hij op het idee om plexiglazen kunstlenzen te maken die hij implanteerde om zo cataract op te lossen, een aandoening waarbij de lens vertroebelt die nog steeds ontzettend veel mensen treft. In Sir Ridley’s tijd werd deze ontwikkeling afgeschilderd als belachelijk, onmogelijk en uiterst gevaarlijk, maar inmiddels zijn er miljoenen mensen op deze bril-liante wijze behandeld en genezen!
Klik hier voor een artikel over Sir Harold Ridley en zijn uitzonderlijke bijdrage
#6: Peek
Problemen met het zicht zijn vaak te voorkomen of op te lossen. Veel mensen in afgelegen ontwikkelingsgebieden hebben echter geen toegang tot onderzoeksapparatuur. Daarom zamelden een een team van Britse onderzoekers 178 500 euro in via een kickstarter-pagina, en ontwikkelde daarmee ‘Peek‘. Dit opzetstuk en bijhorende App toveren een smartphone om tot diagnoseapparatuur voor oogonderzoek om blindheid en gezichtsproblemen in kaart te brengen op een snelle eenvoudige manier.
Klik hier voor de officiële website
#7: De wereld door hondenogen
In tegenstelling tot populaire opvattingen kunnen honden wel kleur zien. Ze hebben twee typen kegeltjes en zien de wereld in blauw-geeltinten. Daarnaast is de frequentie waarop afzonderlijk flitsende beelden één vloeiend beeld lijken te vormen (de zogenaamde ‘Flicker Fusion’) bij honden hoger. Wanneer jouw trouwe viervoeter mee naar ‘De 101 Dalmatiërs’ kijkt op een gewoon beeldscherm van 50-60 beelden per seconde (FPS), ziet hij dus afzonderlijke foto’s in blauw- en geel-tinten die snel flikkeren in plaats van één bewegend beeld. Dat ziet er ongeveer zo uit.
Voor meer info over het zicht bij honden, klik hier
Tussen 4 juni 2015 tot 18 oktober 2015 gaat ‘ID#2015: Discover the power of light’ door in het Atomium. Bezoek deze tentoonstelling en ontdek de futuristische kunst van Frank R. Paul, die in de jaren ’20 futuristische kunst maakte van dingen die inmiddels echte ontwikkelingen zijn, leer alles over licht en lichttechnologie, kijk naar jezelf door de ogen van andere dieren en laat je onderdompelen in een zee van licht in een spectaculaire lichtshow. Voor meer info over de tentoonstelling, klik hier.
