Enorme hoeveelheden snelstromend water en grote volumes puin, rotsblokken en boomstammen. Dit waren de ingrediënten die de overstromingen van de Nyamwamba rivier in het Rwenzori gebied (Oeganda) op 1 mei 2013 en 8 mei 2014 zo destructief maakten. Maar liefst veertien personen lieten het leven, honderden gezinnen verloren het dak boven hun hoofd en de vitale infrastructuur zoals wegen, bruggen, elektriciteits- en waterleidingen en een lokaal ziekenhuis werd zwaar beschadigd. De beelden die we ter plekke namen, tonen dan ook maar een klein deel van de indrukwekkende ravage. (Foto boven: De Kilembe vallei in mei 2014: voorbeeld van hoe de rivier talloze huizen op haar pad verwoeste).
Een gastblog van Liesbet Jacobs
Op missie
Door het uitzonderlijke karakter en de onduidelijke oorzaak van de overstromingen heb ik samen met de plaatselijke gidsen een missie ondernomen in het ‘Rwenzori Mountains National Park’ in het stroomgebied van die allesverwoestende Nyamwamba rivier. Tijdens onze voettocht van bijna een week langs de rivier naar 4000 meter hoogte, gingen we op zoek naar sporen van bosbranden die zouden zorgen voor een onbegroeide en dus onbeschermde bodem, landverschuivingen op de steile bergflanken die de rivier zouden kunnen blokkeren en andere tekenen van extreme regenval. (Foto links: Verwoeste brug in het centrum van het dorp. Dit is de enige brug die de secundaire school en de markt met de rest van de vallei verbond).
[blank height=”10px”][/blank]
De oorzaken van de overstromingen
De laatste keer dat een vergelijkbare overstroming gebeurde, was in 1996, na een reeks aardbevingen in de bergketen. De overstromingen van 2013 en 2014 kunnen niet gelinkt worden aan aardbevingsactiviteit, wel zijn er tekenen van uitgebreide bosbrand en tal van landverschuivingen waargenomen en waren er metingen van zeer intense regenval. Al deze observaties suggereren dat er complexe geomorfologische interacties aan de basis liggen van de puinrijke overstromingen. (Foto rechts: voorbeeld van één van de landverschuivingen die de rivier voedde met enorme hoeveelheden puin in mei 2013).
[blank height=”20px”][/blank]
(Foto boven: close-up van enkele verwoeste huizen na de overstroming in mei 2014).
Nu ik terug ben, is het tijd voor een diepgaande analyse van alle verzamelde observaties. Met mijn onderzoek hoop ik zo niet alleen interessante geomorfologische processen en hun interactie beter te begrijpen, maar wil ik vooral ook bijdragen tot een beter beheer van het overstromingsgevaar en hopelijk ook tot een minder desastreuze impact voor de lokale Oegandese bevolking.
(Foto’s van Liesbet Jacobs (2014) en Kasese (2013))
Bekijk ook de fotoreportage van vulkanoloog Benoît Smets
Meer weten over het onderzoeksproject AfReSlide
