Het Koninklijk Atheneum Emanuel Hiel in Schaarbeek doet al enkele jaren onderzoek naar onderwijsloopbaanbegeleiding (OLB). Met haar onderzoekende schoolteam ging de school al op zoek naar de beste manieren om leerlingen hun talenten te laten ontdekken om een studiekeuze te kunnen maken. En hoewel de leerling centraal staat in dit thema, moet natuurlijk ook gedacht worden aan de ouders. Wat kan de school ondernemen om ook de ouders in dit verhaal te betrekken?
Vorig jaar werd door de school al onderzocht welke rol de ouders hebben in het studiekeuzeproces van hun kind. Een infomoment voor ouders bleek toen geen succes. Daarom bouwden we met dit onderzoek verder op ouderbetrokkenheid. De betrokkenheid van de ouders heeft op de leerlingen immers een grote impact tijdens hun keuzeproces. Het is belangrijk dat er tussen hen en de school een goede band is, zodat de leerling in alle rust op zoek kan gaan naar zijn of haar eigen weg.
Met een team – bestaande uit een mix van VUB-studenten, -assistenten en leraren van de school – onderzochten we hoe we ouderbetrokkenheid in de school konden vergroten vanaf het eerste moment. We verloren het OLB-beleid niet uit het oog, maar sloegen eerst even een zijweg in. De ouderbetrokkenheid onderzoeken was dus geen stap terug, maar een noodzakelijke basis om het verdere onderzoek op te kunnen bouwen. We werkten daarom met het team drie projecten uit, die voor een betere relatie tussen ouders en school moeten zorgen vanaf het prille begin.
Kleine acties maken een groot verschil
Ten eerste bekeken we het inschrijvingsmoment: hoe zag het er tot nog toe uit, en wat kan vanaf volgend jaar beter? Omdat de inschrijvingsperiode zo gespreid verloopt, was het voor de school niet altijd makkelijk de ouders meteen op te vangen. Om de wachttijd van de ouders zo aangenaam mogelijk te maken, kozen we ervoor om vanaf de volgende inschrijvingsperiode te werken met een wachthoekje. Dit hoekje wordt gezellig en informatief ingekleed: er komen foto’s te hangen van het schoolteam, de directie en de medewerkers van het secretariaat die de inschrijvingen verzorgen. Zo weet je als ouder meteen wie voor je zit, dat praat meteen al wat makkelijker. Er zal een kalender hangen die een beeld geeft van wat je als ouder en leerling mag verwachten tijdens het komende schooljaar. Terwijl je wacht kan je ook een blik werpen op de korte informatieve tekstjes over lopende projecten, de visie van de school… Kort, want niemand heeft zin om in zijn vrije tijd hele epistels te lezen over schoolregels en geldzaken, toch?
Het lange wachten bij inschrijvingsmomenten kan door kleine acties veel aangenamer worden gemaakt. Bron
Het team werkte ook een filmpje uit dat tijdens het wachten kan bekeken worden. Het doel ervan? De ouders op enkele minuten tijd een beeld laten krijgen van hoe een schooldag op Emanuel Hiel eruitziet. Als ouder ben je al een hele tijd van de schoolbanken af en ben je al wel wat details over zo’n drukke dag vergeten. Voor ouders die zelf niet op een Belgische school hebben gezeten, zijn sommige elementen misschien verrassend.
Tijdens een leerlingencontact wordt de leerling plots moderator. Dat kan heel andere inzichten geven over hoe hij of zij het leren ervaart. Bron
Tot slot werkten we aan het idee van een leerlingencontact. Zo’n contactmoment verloopt gelijkaardig aan een oudercontact, maar deze keer nemen de leerlingen het woord. Want hoewel we ons dit jaar vooral focussen op de relatie tussen de ouders en de school, blijft de leerling wel centraal staan. Door de leerling een stem te geven in het evaluatiegesprek, zal die kritisch leren nadenken over zijn of haar leerproces. De leerling moet de eigen talenten leren verwoorden tijdens een voorbereid gesprek. Dat zorgt ervoor dat de leerling er zich beter van bewust is.
En nu afwachten…
Op de eerste resultaten van onze aanpassingen is het nog afwachten. Onze activiteiten vinden immers vooral bij het begin van het volgende schooljaar plaats. Dan zullen we zien of het inschrijvingshoekje met het filmpje geapprecieerd wordt. Voor de ouders zal het ongetwijfeld een verbetering zijn tegenover de onbestaande wachtruimte van vorig jaar. Met wat beelden en een plantje wordt het bovendien ook gezellig.
In andere scholen had een leerlingencontact steeds het gehoopte succes. Wij duimen er dan ook voor dat dit op Emanuel Hiel niet anders zal zijn. De leerlingen die bevraagd werden over het leerlingencontact leken uit te kijken naar een goed gesprek met de leerkracht. De directie en het onderwijzend personeel zijn alvast enthousiast om de theorie volgend jaar in de praktijk om te zetten.
Wij kozen ervoor om verschillende kleine acties op poten te zetten, want soms maken net deze kleine acties een groot verschil.
door Andries Devogel, Jefke Lafortune & Sara Loncke
Andries Devogel
Sara Loncke
Andries, Jefke & Sara volgden de Specifieke Lerarenopleiding aan de Vrije Universiteit Brussel. Via de opleiding kwamen ze bij het Koninklijk Atheneum Emanuel Hiel terecht in het Onderzoekende School?!-team, waar ze werkten rond ouderbetrokkenheid.
Onderzoekende School?!
In het Onderzoekende School?!-project werken studenten lerarenopleiding van de EhB en VUB rond een reële vraag van een school. De studenten werken daarvoor nauw samen met het de leraren en leerlingen op de school. Deze zomer laten we drie studententeams aan het woord over het project dat zij uitwerkten in kader van Onderzoekende School?!
Meer Onderzoekende School?!…
Een spinnenweb aan identiteiten
In elke klas zitten er leerlingen met een eigen identiteit. Elke leerling mag dan uniek zijn, toch zijn er onderling duidelijke raakvlakken. Het onderzoekende schoolteam toont aan dat de school een aanzienlijke rol speelt in de identiteitsontwikkeling van de leerling.
Een coach in elke klas
In het onderwijs is een nieuwe dynamiek ontstaan waarbij de leerkracht niet enkel lesgeeft, maar ook een coach is voor elke leerling. Op de nieuwe Tienerschool in Anderlecht onderzocht een Onderzoekende Schoolteam hoe leerkrachten naar hun eigen coachvaardigheden kijken.
