Toen ik 10 dagen geleden op CNN de verkiezingsstrijd volgde, zag ik plots een bericht verschijnen. “Drinking two sweetened drinks per day: you could be doubling your risk of diabetes”. Mijn eerste reflectie was: “America, again”. We weten immers al 20 jaar dat gesuikerde dranken het risico op type 2 diabetes verhogen. Lang dachten we dat het verhoogd risico op diabetes via het pad van overgewicht naar obesitas liep. Het Center for Disease Control (CDC) in de Verenigde Staten meet sinds 1994 jaarlijks het voorkomen van obesitas en type 2 diabetes. Na de obesitasepidemie (meer dan 1 op 4 Amerikanen is obees) volgde de type 2 diabetesepidemie (meer dan 1 op 10 Amerikanen heeft diabetes). Vandaag kleuren quasi alle staten in de US rood. Is er een verband met de uitslag van de presidentsverkiezingen? Verdere verdieping leert dat vooral mensen met een donkere huid en Latino’s obesitas- en diabetesslachtoffers zijn. Onaanvaardbare collateral damage.

Deze keer was het suikerdrankpersbericht wél bijzonder. Het becommentarieerde een epidemiologische studie die recent werd gepubliceerd door onderzoekers in het Karolinskainstitituut in Zweden. Eerst werd in de studie herhaald dat we onderschatten hoeveel suikerklontjes in frisdranken zitten en dat fructose de werking van insuline vermindert. De grootte van de colablikjes en een suikertaks zijn dan logische interventies. De Zweedse studie slaagde er echter in niet alleen het risico te berekenen op type 2 diabetes verbonden aan klassieke suiker frisdranken, maar ook aan suikervrije dranken. De switch naar suikervrije dranken verminderde dat risico niet. In andere woorden Cola light en zero zorgen voor gemoedsrust, maar het gezondheidsvoordeel is light tot zero.

_____________________________________

” De switch van traditionele naar suikervrije dranken vermindert het risico op type 2 diabetes niet. In andere woorden: suikervrije cola zorgt voor gemoedsrust maar het gezondheidsvoordeel is ook light tot zero.”

____________________________________

Genoeg munitie voor een modderdebat met voldoende entertainmentgehalte. “Zowel suikerrijke als suikervrije frisdranken stimuleren het appetijt; meer zelfs we onderschatten mogelijke medeschuldigen in deze dranken zoals caramelkleurstoffen en fosforzuur. En last but not least: de invloed van dit allemaal samen op ons darmmicrobioom”. Tegenstanders wijzen dan weer op het gebrek aan wetenschappelijk sérieux. “Relatie en oorzakelijke relatie worden weer eens met elkaar verward. Wie voldoende beweegt, heeft recht op zijn frisdrank nadien”. Informatie die niet zelden wordt aangeboden door onderzoeksinstituten met belangrijke sponsorllink met frisdrankproducenten.

Voor ‘de kenner’ was de Zweedse studie echter nog meer stimulerend. Er werd ook een positieve relatie gemeten tussen frisdranken en het risico op latent auto-immune diabetes in adults (LADA). LADA is een vorm van type 1 diabetes, die zich pas manifesteert na de leeftijd van 40 jaar. Niet zelden worden LADA patiënten als type 2 diabetespatiënten bestempeld. In tegenstelling tot deze laatsten hebben ze snel nood aan insuline. De hypothese is dat zij een beperkte insulinemotor in de pancreas hebben te wijten aan zelfdestructie van de insuline aanmakende bètacellen.

Dat is goed gedocumenteerd bij kinderen en adolescenten met type 1 diabetes. Onmiddellijk komt dus ook de reflectie of suikerhoudende dranken een rol spelen in de verdubbeling in België van het aantal type 1 patiëntjes onder de leeftijd van 10 jaar (gegevens van het Belgisch Diabetes Register). Een studie in Colorado is suggestief, maar bevestiging in Europese studies is wenselijk.

Elf november was het feest van Sint- Maarten. Oorspronkelijk was dat de laatste dag waarop uitgebreid gegeten wordt, voor een periode van vasten. Een ideaal moment dus om samen met onze kinderen nadien een suikerstop in te voeren. Daarmee overtroeven we de gemediatiseerde mijnheer Sinterklaas. Een bijzonder ambitieuze opdracht, want ‘sugar blues’ zijn bijzonder krachtig.

Medewerkers van het UZ Brussel bloggen regelmatig op blog.uzbrussel.be.