Het tijdperk van intensief jagen en verzamelen lijkt al eeuwen achter ons te liggen: onze leefomgeving is geëvolueerd tot een habitat waarin we zowat altijd binnen de tien minuten een ongezonde snack kunnen vinden. Gezonde voeding bemachtigen lijkt daarentegen soms verdacht veel op het moderne equivalent van een urenlange tocht door de savanne. Op blote voeten. Tel daar bij op dat de homo workaholic niet meer nodig heeft dan een bureaustoel om de twee betekenissen van het woord ‘sedentair’ -‘met een vaste woonplaats’ en ‘zittend’– te verenigen, en je eindigt bij alarmerende cijfers van groeiend overgewicht.
Om nog even verder te tellen: je body mass index, beter bekend als je BMI, kan je bepalen door je gewicht in kilogram te delen door het kwadraat van je lengte in meter. Hoewel een BMI-waarde niet alles zegt, is het toch een goede indicatie van over- of ondergewicht, en ook de wereldgezondheidsorganisatie gebruikt BMI om het gewicht van de wereldbevolking in kaart te brengen. Zo stelden zij vast dat in 2014 39% van de bevolking, 38% van de mannen en 40% van de vrouwen, een BMI van 25 of hoger had.
Bijna vier op de tien wereldburgers kampt dus met overgewicht. Met een BMI van 30 of meer kom je in aanmerking voor het label ‘obees‘, en 13% van de wereldbevolking bevindt zich ook in deze categorie. Een aantal dat meer dan verdubbeld is sinds 1980. De WHO voegt daar nog een opmerkelijke conclusie aan toe: wereldwijd sterven er meer mensen aan overgewicht dan aan ondergewicht. Dit omdat er meer mensen leven in landen waar overgewicht een belangrijkere doodsoorzaak is.
__________________________________________________________________
” Wereldwijd sterven er meer mensen aan overgewicht dan aan ondergewicht. “
__________________________________________________________________
En zo’n land is België ook. Een land ook waar veel jongeren thuis wonen tot “de beste tijd van hun leven” aanbreekt, ook wel gemeenzaam beschreven als: exit ouderlijke controle, enter pintjes en pitta. Na een studie uitgevoerd door onderzoeker Tom Deliens bij 101 eerstejaarsstudenten van de VUB werd vastgesteld dat 70% van de studenten tijdens het eerste semester van hun studies merkbaar verzwaard. Ook nam het aantal studenten met overgewicht toe met 6%. Resultaten die volgens het onderzoek te wijten zijn aan de metaforische pitta en pintjes, maar ook aan het opgeven van sportieve hobby’s die werden beoefend aan het achtergelaten thuisfront.
Deliens startte hierop een experiment in samenwerking met het studentenrestaurant van de VUB. Vijf weken lang werd getest in welke mate duurdere frieten en goedkoper fruit de keuze van studenten zou beïnvloeden. Zo’n aanpak wordt een omgevingsaanpak genoemd: er wordt geprobeerd om in onze moderne ‘habitat’ de gezonde keuze de meest voor de hand liggende te maken. Uit de eerste resultaten van het experiment bleek dat een prijsstijging van 20% een consumptiedaling van 20% als gevolg had.
Een andere studentenomgeving die recent werd aangepakt was die van de Erasmushogeschool Brussel (EhB): daar werd, onder het voedingsdeskundige oog van doctor Patrick Mullie, de volgorde van de dranken in de frisdrankautomaten aangepast. Coca-cola Company wist al langer dat ooghoogte de best verkopende hoogte is, en in het keuzemenu is op die hoogte dan ook standaard een logo van Coca-Cola Regular te zien. Daarna volgen de andere frisdranken, de fruitsappen, en onderaan bengelt weinig sprankelend de reclame voor water. Op verzoek van Joeri Van den Brande, directeur Studentenvoorzieningen van de EhB, werd in enkele frisdrankautomaten deze volgorde omgedraaid, zodat water bovenaan kwam te staan. Geobserveerd resultaat van de hele operatie: de verkoop van water steeg met 10%. Alvast iets om de dorst te lessen tijdens de volgende tocht door de savanne.
