Op 21 februari kwamen studenten van de Universiteit van Dhaka, Pakistan, bij elkaar om te protesteren tegen een samenscholingsverbod van de overheid, een verbod dat er kwam door demonstraties van de Bengaalse Taalbeweging. Dit was een politieke beweging in Bangladesh (toen Oost-Pakistan) die er voor ijverde om de Bengaalse taal, één van de grootste talen in de wereld, als officiële taal te erkennen naast het Urdu. Dat protest op 21 februari ontaarde in rellen nadat de politie traangas inzette tegen de studenten. Er vielen die dag en de dagen erna verschillende doden in de strijd voor erkenning van hun moedertaal. Niet te verwonderen dat UNESCO net deze dag uitkoos als de Internationale Dag van de Moedertaal. Ook wij zetten de moedertaal even in het daglicht met een Fun Fact Friday over taal.
1. Je hoeft niet extra intelligent te zijn om meertalig te zijn
Wetende dat de meerderheid van de wereldbevolking meertalig is én een gemiddelde begaafdheid heeft, kunnen we besluiten dat een hoge intelligentie niet noodzakelijk is voor het beheersen van meerdere talen.
2. Bijna alles heeft een naam
Tal van dingen die je dagelijks ziet, hoort, gebruikt of tegenkomt, hebben een naam zonder dat je het weet. Het plasticje aan het einde van je veter, bijvoorbeeld, heet een malie. Dat ding heeft dan ook nog eens twee synoniemen: je mag ook nestel of veterstift zeggen.
3. Wij hebben het grootste woordenboek in de wereld
Het Woordenboek der Nederlandsche Taal, een historisch woordenboek van het Nederlands van 1500-1976, is het grootste woordenboek ter wereld. Het is kanjer met maar liefst 350.000 woorden. Vijf generaties hebben het woordenboek in afleveringen gepubliceerd tussen het jaar 1864 en 1998 voor het Instituut voor Nederlandse Lexicologie.
4. Nederlands in de wereld
Onze moedertaal is niet beperkt tot de lage landen, maar is intussen ook de officiële taal van de Europese Unie en de Unie van Zuid-Amerikaanse Naties. Deze laatste unie, ook wel Unasur genoemd, is een politieke en economische unie van de twaalf onafhankelijke staten in Zuid-Amerika. Ook in Duitsland en Frankrijk spreken ze op sommige plaatsen Nederlands.
Deze kaart van de Taalunie toont ons waar het Nederlands als officiële taal geldt:
5. Moeders communiceren via melodie met hun baby
We gaan allemaal wel wat vreemder praten met baby’s: onze stem gaat de lucht in, we praten glijdender, en ritmischer. Dit noemen we de “melodieuze taal”. VUB-onderzoekers hebben ontdekt dat dit een nut heeft: ons babytaaltje heeft een effect op de fysiologie van het kind en er treed een “tonale” synchroniteit op tussen de geluiden van het kind en de moeder. Lees het volledige verhaal hier.
6. Het belang van taal
Hoe bepaal je het globale belang van taal? Via demografie, economie? Onderzoekers uit Cambridge onderzochten de waarde van talen via boekvertalingen en hun aanwezigheid op het internet: hoe aanwezig zijn talen op Wikipedia, Twitter? Het is niet zo verrassend dat het Engels centraal staat, maar ook het Spaans, Duits, Frans, Russisch, Portugees en het Chinees doen het niet slecht.
