Diabetes? Ah ja, suikerziekte! Toch? Of niet helemaal? We denken allemaal te weten wat diabetes is. Er is wel iemand in je familie of vriendenkring die lijdt aan diabetes. Hoewel de aandoening zo vaak voorkomt, lijken er toch nog veel misverstanden over te bestaan. Daarom zetten we in dit artikel nog eens alles op een rijtje. Wedden dat jij de meest geïnformeerde persoon van je vriendengroep zal zijn?
Suikerziekte is een vervelend woord
Diabetes is een stofwisselingsziekte die gekenmerkt wordt door een verhoogd suikergehalte in het bloed. Vroeger werd het dan ook vaak suikerziekte genoemd. In de volksmond is dat nog steeds het geval. Maar eigenlijk is die benaming niet zo logisch en vinden diabeten het ook niet fijn. Het insinueert dat personen met diabetes enkel moeten letten op hun suikerinname – of nog erger, geen suiker mogen eten. Maar niets is minder waar, en ook vezels en koolhydraten moeten ‘geteld’ worden.
Een tweede misverstand is dat suiker op zich diabetes veroorzaakt. Het overmatig consumeren van suiker kan wel overgewicht in de hand werken en zo bijdragen tot de ontwikkeling van type 2 diabetes. Maar niet alleen suiker treft schuld: we eten vaak te veel vet, nemen te grote porties, en drinken te veel alcohol.
Type 1 en type 2
Er zijn veel verschillende soorten diabetes, maar type 1 en type 2 zijn de meest voorkomende vormen. Type 1 is een auto-immuunziekte en ontstaat vooral bij jongere mensen. Het lichaam maakt bij deze vorm geen (of onvoldoende) insuline aan. Deze stof zorgt ervoor dat het suiker in je bloed kan opgenomen worden door je cellen om om te zetten in energie. Zonder insuline blijft de suiker dus gewoon in je bloed zitten.
Meer dan 90% van de mensen die aan diabetes lijden, hebben type 2. Deze vorm ontwikkelt zich vooral op een latere leeftijd. Personen met type 2 diabetes maken wel nog zelf insuline aan, maar in onvoldoende hoeveelheden en met sterk verminderde werking. Naast erfelijke aanleg, spelen overgewicht en onvoldoende lichaamsbeweging de grootste rol in de ontwikkeling van deze ziekte.
Eigen schuld, dikke bult?
Als overgewicht en onvoldoende lichaamsbeweging de grootste oorzaak voor type 2 zijn, dan kan een gezonde levensstijl je kans op de ziekte verkleinen. Een strenge boodschap voor de type 2-patiënten dus! Toch moeten we relativeren. Het is niet zozeer een kwestie of je diabetes krijgt, maar wel wannéér je diabetes krijgt. Zoals hierboven vermeld, speelt ook erfelijke aanleg een belangrijke rol. Bij wie aanleg heeft voor diabetes, zal dit dus hoogstwaarschijnlijk sowieso tot uiting komen op latere leeftijd. Maar door gezond te leven, kun je het proces uitstellen.
Niet zo zeldzaam als je denkt
Diabetes is ook helemaal niet zo zeldzaam als we soms denken. Het aantal mensen dat aan diabetes lijdt (vooral type 2), stijgt snel. Ook in ons land. Dat zou het gevolg zijn van de vergrijzing en een ongezonde levensstijl, zoals hierboven vermeld. Op dit moment kampt één op de twaalf Belgen met de aandoening (cijfers van de Internationale Diabetes Federatie – IDF). Tegen 2030 zou één op de tien landgenoten patiënt zijn, of meer dan een miljoen patiënten.
“Je ziet er niet ziek uit!”
Neen, en dat hoeft ook helemaal niet. Diabetespatiënten die goed behandeld worden en geen ernstige complicaties hebben, kunnen in principe gewoon fit zijn. Diabetes maakt je geen ‘zwak’ persoon en geeft je niet meer kans op ziektes als verkoudheid en griep. Maar áls een virusinfectie optreedt, kan dat, net als emoties en stress, de bloedsuikerspiegel uit balans brengen. Het is ook moeilijker voor je lichaam om een infectie te overwinnen als je diabetes hebt.
Diabetes is (nog) niet te genezen
Diabetes is een chronische aandoening. Dat wil zeggen dat het voor de rest van je leven aandacht vraagt op vlak van medicatie, levensstijl en zelfzorg. Met de technologische vooruitgang van de afgelopen jaren kan diabetes wel doeltreffend behandeld worden en kan de levenskwaliteit ook sterk bevorderd worden. Genezing daarentegen zit er helaas nog niet in. Het UZ Brussel is echter betrokken bij een hoopgevend Europees onderzoek. Dat zit nog in de beginfase, maar de voorlopige resultaten lijken positief.
Met veel dank aan Diabetes Liga vzw voor de inspiratie voor dit artikel! En dat was nog maar een tipje van de sluier. Wil je meer weten over diabetes en over wat de wetenschappelijke wereld in petto heeft voor de toekomst? Ga dan eens een kijkje nemen op de website van Oog voor Diabetes! OvD is een burgerwetenschapsproject dat jouw hulp wil gebruiken om een computerprogramma te ‘trainen’ om oogziektes bij diabetici op te sporen. Alle hulp is welkom!
